"Tadı damağımda kaldı."

"Keşke biraz daha yazsaydınız."

Bu güzel yorumlarınız için hepinize içtenlikle teşekkür ediyorum.

Dünya ülkelerinin hedefi haline gelen  "Doğu Akdeniz" konusunu bir bölümde anlatmak mümkün değil elbette.

Hem çok ciddi hemde çok karmaşık olduğu için sıkmadan, parça parça anlatmanın çok daha faydalı olacağını düşündüm ve bölümlere ayırdım.

İlk kısımda olan biteni kabaca anlatmaya çalışmıştım.

Bugün ise sıkça duyduğumuz, anlamını bilmediğimiz birtakım terimleri açıklayacağım.

Hep birlikte hem eğlenecek hem öğreneceğiz.

Hemen başlıyorum.

2019 itibariyle bir anda MAVİ VATAN diye bir kavram düştü gündemimize.

Tam da "Yahu hani TEK VATAN vardı?

Bu da neyin nesi?" diye düşünürken bunun 2006'da  Amiral Cem Gürdeniz ile  Bahçeşehir Üniversitesi Denizcilik ve Global Stratejiler Merkezi Başkanı Doç. Dr. Cihat Yaycı'nın ortaya atıp üzerinde çalışmalar  yaptıkları bir doktrin olduğunu öğrendik.

MAVİ VATAN nedir?

Mavi Vatan; Türkiye Cumhuriyeti'nin Karadeniz, Akdeniz ve Ege'de ilan ettiği deniz yetki alanlarını (karasuları, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge) kapsayan doktrine verilen isimdir.

"Haydaaa! Yahu kızım, o parantez içindeki kelimeler de ne."

Az sabııırr.

Sırayla, açık açık anlatacağımmm.

KARA SULARI

Karasuları: egemen bir devletin kara topraklarına bitişik, genişliğini uluslararası hukuka göre kendisinin belirlediği, hakimiyeti kıyı devletine ait olan deniz alanını belirler.

Anlamadınız değil mi.

Basitleştirelim o zaman.

Evinizi yaparken, önünde  biraz toprak parçası bırakmak zorundasınız.

Neden?

E... balkon, veranda ya da minik bir bahçe yapmak isteseniz, elin toprağına mı yapacaksınız.

İşte öyle düşünün, kapınızın önü yani.

Sizin toprağınız orası; ister ağaç dikin, ister çiçek ekin, isterseniz biber domates yetiştirin.

Kimse de size karışamaz çünkü elinizde kapı gibi tapunuz var.

Bir ülkenin KARASULARI, tıpkı evinizin önü gibi denizin başladığı yerden itibaren, Uluslararası Deniz Hukuku'na göre kendisinin belirleyeceği, anasının ak sütü gibi helal, tapulu alanıdır.

"İyi de biz 1000 km olmasını isteyemez miyiz."

Yok işte.

Öyle olmuyor.

Dedim ya, Uluslararası Hukuk'a göre belirleniyor bu alan. En fazla 12 deniz mili olabilir!

Lozan Anlaşması ile Türkiye ve Yunanistan için karasuları 3 mil olarak belirlenmiş ancak Yunanistan her zaman olduğu gibi 1936 yılında bir çıkıntılık yapıp, kanunla karasularını 6 (11.112km) deniz miline çıkarmıştır.

Biz ise Karasularımızın genişliğini 1964 yılında kabul edilen  Karasuları kanunu ile 6 deniz mili olarak belirlemişiz.

Umarım buraya kadar anlaşılmıştır.

BİTİŞİK BÖLGE

Bu, bir ülkenin kara sularına bitişik olan bölgesi olarak tanımlanır.

"Bitişik bölgenin dış sınırı, sahildar devletin kıyılarından itibaren 24 deniz milinden(44.448 km) daha uzun olamaz" diyor Deniz Hukuku.

Sahildar devletin bu bölgede, KARASULARI'nda olduğu gibi tam egemenliği yoktur ancak ilave hakları vardır.

Sahildar devlet, bazı kanun ve kuralların ihlalini önlemek için bitişik bölgede kontrol yapabilir, ihlalleri cezalandırabilir.

Yani; karasularınızın bitişik olduğu bölgeye görevliler koyup, yan gözle bakana.

"Hop kardeş! Kimsin, nesin?

Ver bakalım kimliğini, bir GBT'ni alalım!" deme hakkınızın olduğu alandır burası.

KITA SAHANLIĞI

Gene oldukça sık duyduğumuz KITA SAHANLIĞI ne demek?

Gelin şimdi ona bakalım.

Bir ülkenin kıyılarına bitişik olan.

200 m. derinliğe ya da bu sınırın ötesindeki su derinliğinin doğal kaynaklarının işletilmesine elverişli olduğu noktaya değin, karasularının dışında kalan denizaltı bölgelerinin deniz yatağı ve toprak altı kesimlerinin tümü.